Περιοδικό "πανσέληνος" αρ.291, Εφημερίδα Μακεδονία 3-4-2005
Συνέντευξη: Θανάσης Γωγάδης
Θ.Γ: Πως εκτιμάτε τη Συνάντηση για τα Λαουτοειδή όργανα στην οποία θα συμμετάσχετε; Τι μπορούμε να προσδοκούμε (εμείς το κοινό και εσείς οι μουσικοί) από μια τέτοια Συνάντηση οργάνων και μουσικών;
ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΕΤΣΟΣ
: Οι προεκτιμήσεις είναι πάντα επισφαλείς, ούτε αρκούν οι καλές προθέσεις. Εδώ όμως πρόκειται για κάτι άλλο. Οι συναντήσεις του πολιτιστικού οργανισμού Εν Χορδαίς άνοιξαν το δρόμο –δυστυχώς μέχρι τώρα, μονόδρομο - για την αποδέσμευση των μουσικών πρακτικών της ανατολικής μουσικής (κατά το σύστημα) στην Ελλάδα, από τον ασφυκτικό κλοιό των μέχρι τώρα «ανάδελφων» θεωρήσεων τους. Χωρίς να παραγνωρίζει κανείς, τα ιδιαίτερα (τοπικά) χαρακτηριστικά θα ήταν αστείο- τηρουμένων των αναλογιών - να φανταστεί και να παίξει τη μουσική της κεντρικής Ευρώπης, περίκλειστη σ’ έναν οποιοδήποτε εθνικό κλωβό. Πως να μιλήσει κανείς για διαφορά σε σύνολα που δεν τέμνονται. Αδύνατο να διαφέρουμε όταν δε μοιάζουμε. Ευελπιστώ ότι η συνάντηση θα διερευνήσει τη διαδρομή των μεσογειακών μουσικών πραγμάτων στον τομέα των λαουτοειδών απ' το μέρος στο όλο, απ' το τοπικό στο υπερτοπικό, απ' το αισθητικό στο πολιτισμικό και τ' ανάπαλιν. Καλείται να συμβάλλει στην ανατροπή του μηχανιστικού μοντέλου μουσικής επιτέλεσης και διδασκαλίας, που φιλοδοξεί να επιβληθεί -και εν πολλοίς το καταφέρνει- και στη ανατολική μουσική μέσα από παρωχημένες πρακτικές αλαλλαζόντων κλειδοκυμβάλων.
Θα μου πείτε: Τι ώρα θα γίνει αυτή η Επανάσταση; τέτοιος πόλεμος! να βγάλω εγκαίρως το εισιτήριο μου. Εντάξει, να τους ενώνει τους ανθρώπους η μουσική, αλλά να τους διακρίνει κιόλας. Κι αν είναι να βουλιάξουμε με τα λαουτο-κάραβα μες στη Μεσόγειο, οι θεατές θα δούν και θα εκτιμήσουνε τους θησαυρούς, στα αμπάρια τους που κουβαλούνε. Είναι κομμάτια ζηλευτά, δεν ξέρω αν είναι "έντεχνα", πάντως τεχνίτες τα μα(
ϊ
)στόρεψαν κι εμείς τα διαλαλούμε.
Θ.Γ: Ποια είναι η μουσική συνάφεια του οργάνου που θα παρουσιάσετε (παράδοση, περιβάλλον που συναντάται) και ποια η σχέση του με τη σύγχρονη μουσική πραγματικότητα;
Β.Β: Θα παίξω άταστη (διάβαζε ακατάστατη) κιθάρα. Συνάφεια εκ πρώτης όψεως, καμμία. Aπ' την άλλη σχεδόν όλη η «Παραδοσιακή Νεολαία Ελλάδος» με μια κιθάρα στο χέρι, πέρασε από 40 κύματα (...βάλε 45) και μουσικά μονοπάτια. Κι ύστερα την κρέμασαν για την αγάπη ενός ουτιού, για ένα κανονάκι. Έπρεπε να βρεθεί το νήμα, να κερδηθεί ο χαμένος χρόνος της ευρωπαϊκής ανασφάλειας και της μεταπολιτευτικής έπαρσης.
......Κι ύστερα πάλι χωρίς την κιθάρα δε γίνεται. Ποιός θα μεταφράσει το χτές στο σήμερα (που είναι κιόλας χτές ;) Ποιός θα αφουγκραστεί την κρυστάλλινη πέννα του κανταδόρου, πως θα φορέσουμε το γιλεκάκι; Ποιός δε ζηλεύει την πεννιά, τα καμουφλαρισμένα ουτίστικα περάσματα του Αντώνη Νταλγκά, το μπασοκίθαρο του Χρήστου Παπανικολάου ή του Δημήτρη Μυστακίδη; Κι΄ όποιοι γλιστρήσαν επιδέξια στου Villa Lobos τα πρελούδια, μια ζεστασιά φρεσκογραμμένης μινιατούρας δεν τους φούντωσε; Η παράδοση είναι μια στιγμή που όλο σ' ακολουθάει.. Ήμουνα στο καράβι από Βόλο για Μυτιλήνη (είχα μόλις βγεί απ’τα σεμινάρια κιθάρας), και το αυτί κόλλησε σε μια μυτιληνιά μάνα που νανούριζε το μωρό της. «Αυτές οι νότες δεν παίζονται, κάτι γίνεται με αυτά τα σιδεράκια » είπα.Ύστερα από 4 χρόνια είχα την τύχη να δώ από κοντά στην Κωνσταντινούπολη, τον Erkan Ogur, με όλων των ειδών τις άταστες κιθάρες, και να 'μαστε εδώ τώρα.
.....Το γοητευτικό στοιχείο στην «ακατάστατη κιθάρα» είναι οι γλειφές (γλιστρήματα), οι καθαρές συνηχήσεις και το κούρδισμα κατά διάφορα συστήματα. Δεν ενδείκνυται για τρίφωνες συγχορδίες, πλήν εξαιρέσεων. Η άρθρωση του μουσικού λόγου, στο είδος της ψιλής κιθάρισης, εμπλουτίζεται με την κλασική τεχνική του ψάλλειν (με τα δάχτυλα) και συνεπικουρείται από την τεχνική του πλήσσειν με το δείκτη (δίκην πέννας - πλήκτρου). Δοκιμάστε το.
|